نقد و بررسی رمان سال بلوا به قلم خانم مهدیه جیرانی، عضو باشگاه کتابخوانی طاقچه:

نقد و بررسی رمان سال بلوا ؛

رمانی که عباس معروفی سه سال و نیم از عمر خود را صرف نوشتن آن کرد. برخی معتقدند که از همان ابتدا و با خواندن جمله‌ای که در صفحات نخست کتاب آمده؛ درمی‌یابیم که شخصیت اصلی و کانونی رمان، یک زن است!
«با احترام و یاد سیمین دانشور و سیمین بهبهانی،کتاب را به مادرم پیشکش می کنم.»

زمان تاریخیِ شش ماهۀ داستان، شامل اواخر سلطنت رضا شاه، وقایع شهریورِ بیست و سال‌های جنگ جهانی دوم است.

قصۀ سال بلوا، در هفت شب اتفاق می‌افتد که راویِ شب‌های زوج، خود نویسنده و راوی شب‌های فرد، شخصیت اصلی یعنی نوشا (نوش آفرین) است. به این ترتیب آغاز کننده و خاتمه دهندۀ ماجرا، کسی جز خودِ او نیست. 

نقد مرحله به مرحله کتاب در نقد و بررسی رمان سال بلوا نوشته عباس معروفی

در آغاز شاهد روایت داستان به صورت اول شخص در ذهن نوش آفرین هستیم.

در ادامه درمی‌یابیم که شکل گیری کلیت قصه به مرور و به تناسب وضعیت وی، اتفاق می‌افتد. در واقع با شخصیتی روبرو هستیم که در زمان حال بیدار می‌شود و بعد از مواجهه با واقعیت، دوباره به خاطرات خود باز می گردد. وقایع این رمان در سنگسری اتفاق می‌افتد که خانوادۀ نوشا به تازگی و با هزاران امید به آن نقل مکان کرده‌اند. اما بلوایی از جانب مردمی که از طرفی با یاغی‌های مُخِل امنیت و از سوی دیگر با حکومت درگیرند، برپا شده که تمام نقشه‌هایشان را نقش بر آب نموده و حتی در این بین، عشق آتشین نوشا به حسینای کوزه‌گر هم هیچ کمکی به عوض کردن شرایط و تلطیف فضای داستان نمی‌کند. به نظر من، خود نوشا خواستار قربانی شدن است و هیچ گونه تلاشی برای نجات خود و خلق دنیای جدید نمی‌کند و به خواستۀ اطرافیان، به ازدواجی اجباری تن می‌دهد. 

قربانی شدن زن و ستم کاری مرد در اینجا از مسائل  پرطرفدار و عامه پسند محسوب می‌شود و عاملی است برای پرمخاطب‌تر شدن اثر!

توضیح درباره تکنیک های استفاده شده توسط نویسنده کتاب در نقد و بررسی رمان سال بلوا

تصویرسازی توسط نویسنده خوب انجام شده و توانسته با طرح تقاضا برای برپا کردن دار؛ در آغاز کار، فضای هولناکی را برای خواننده ایجاد کند و حتی گاه در بیان برخی توصیفات؛ منحصر به فرد عمل کرده و به طور مثال میزان گرمای هوا را با بوی میوۀ پخته‌ای که از درختان در فضا پیچیده برایمان ترسیم می‌کند. نکتۀ بعدی ترکیب افسانه و واقعیت است؛ یعنی آمیزش افسانۀ دختر پادشاه و مرد زرگر و پسر وزیر که برخی معتقدند برترین تکنیک معروفی در سال بلواست و حال و هوای منحصر به فردی به آن بخشیده است.

کتاب سراسر ماجرا و شخصیت‌های متعدد است.

این ماجراها و شخصیت ها که گاه مختصر به آن‌ها پرداخته شده، با این حال در بیشتر موارد تکلیفشان روشن است و ابهامی دربارۀ سرنوشتشان در ذهن خواننده باقی نمی مانَد. سرانجام فروکش نکردن شعلۀ عشق نوشا نسبت به حسینا؛ بهانه ایست برای شخصیت‌هایی که خواسته و ناخواسته دست به شرارت بزنند و کورکورانه و کینه توزانه تصمیماتی بگیرند که باعث رقم خوردنِ پایان تلخی برای سال بلوا می‌شود.

گزارشی از پانزدهمین نشست باشگاه کتابخوانی طاقچه:

پانزدهمین نشست باشگاه کتابخوانی طاقچه در تاریخ یکشنبه ۱۳۹۶/۶/۱۲ در محل کتابفروشی طاقچه برگزار شد.

پانزدهمین باشگاه کتابخوانی طاقچه – رمان سال بلوا

پیش از شروع جلسه روزبه غضنفری پستی از وبلاگ شخصی عباس معروفی با عنوان سال بلوا در فستیوال نزدیک دوردست را خواند و پس از آن نیز سارا ستوده کارت‌های عضویت اعضای جدید باشگاه را به آن‌ها تقدیم کرد. روزبه.غ با بیان توضیحاتی پیرامون برگه‌ای که بین شرکت‌کنندگان پخش کرده بود، جلسه را آغاز کرد. در آن برگه، مطالبی دربارۀ عباس معروفی و نقد مهدیه جیرانی بر کتاب سال بلوا آورده شده بود. سلمان جهرمی به زاویه دید نویسنده در روایت اشاره کرد و آن را مشابه تغییر حرکت دوربین و دکوپاژ و تدوین در صنعت سینما دانست و از این تکنیک به عنوان یکی از نکات مثبت رمان یاد کرد. همچنین مریم بهنام به مقایسه سال بلوا، سمفونی مردگان و آثار بعدی عباس معروفی با یکدیگر پرداخت. سپس سلمان به ورود دار و شخصیت میرزاحسن اشاره کرد و به توصیفات نویسنده پیرامون این شخصیت پرداخت. 

نظر شرکت کنندگان درباره کتاب در نقد و بررسی رمان سال بلوا

 روزبه شفیعی که نظر مثبتی و مساعدی نسبت به کتاب نداشت.

در توضیح و دفاع از دیدگاه خود محتوا و نگارش داستان را مناسب دانست ولی تخریب فرهنگی صورت گرفته از سوی نویسنده را مورد نقد قرار داد. به عقیده او، ایران و پیشینه اش از کودکی برای ما همچون تابلویی زیبا و رنگارنگ ترسیم شده و نویسنده با سیاه نمایی شاید این وجهه را تا حدی خدشه دار نموده است. مریم بهنام در پاسخ به او، این جسارت نویسنده را در بیان حقایق یکی از ویژگی‌های مثبت کتاب دانست.

سایر شرکت‌کنندگان نیز با این شیوه بیان حقایق موافق بودند. روزبه.غ با اشاره به اینکه در انتها حسینا به پیش نوش‌آفرین باز نمی‌گردد، بحث جدیدی را آغاز کرد که سلمان در ادامۀ آن، این سؤال را مطرح کرد که اساساً به چه دلیلی نوش‌آفرین می‌تواند عاشق حسینا شده باشد. مریم بهنام در پاسخ به نحوۀ ازدواج در نسل قبلی ایرانیان اشاره کرد و محدودیت‌های نوشا را دلیل دیگری در ایجاد این عشق دانست؛ هم‌چنین سارا در پاسخ به بازنگشتن حسینا، به این موضوع اشاره می‌کند که نوشا اولویت اول حسینا نبوده و اولویت اول او فعالیت‌های اجتماعی‌اش (یافتن برادرانش) بود.

لحظات پایانی نقد و بررسی رمان سال بلوا نوشته عباس معروفی

در قسمت بعد، هریک از شرکت‌کنندگان نظرشان را دربارۀ کتاب بیان کردند.

مهدیه جیرانی به ظلم‌ پذیری و تسلیم نوش‌آفرین اشاره کرد. مهتا اسماعیلیان نیز به بی‌پناهی نوشا در داستان پرداخت.

به ترس او از ترد شدن و از دست دادن مادرش. طیبه عباسلو پس از اینکه از خواندن کتاب لذت برده است، به قدرت بیان بالای نویسنده و ارجاعات تاریخی آن اشاره کرد. مریم بهنام در ادامه صحبت‌های طیبه به بیان مسائل روزمره توسط نویسنده اشاره کرد و روزبه.غ این بیان روزمرگی‌ها در سال بلوا را مانند و هم‌تراز با آثار زویا پیرزاد دانست. سارا در مخالفت با او، به ترکیب روزمرگی‌ها با اسطوره‌سازی و در نتیجه آن، تاریخ‌سازی توسط عباس معروفی اشاره کرد و عمق روزمرگی‌ها را بیشتر از آثار زویا پیرزاد دانست. صدرا غضنفری نیز به توضیحات دقیق و حسی کتاب اشاره کرد و آن را با رمان کوری اثر ژوزه ساراماگو مقایسه کرد. صدرا از دیدگاه سیاه نویسنده نیز انتقاد کرد.

در نهایت اعضای باشگاه نمرۀ ۸.۷ از ۱۰ را به رمان سال بلوا، اثر عباس معروفی دادند.

برای باشگاه کتابخوانی بعدی، رمان خانه خوبرویان خفته اثر یاسوناری کاواباتا را تعیین کردند. سپس طبق روال هر هفته، این نشست هم با دف‌نوازی مهتا اسماعیلیان پایان یافت.

امیدواریم از نقد و بررسی رمان سال بلوا نوشته عباس معروفی لذت برده باشید.

با ما همراه باشید با بهترین های کتاب در کتابفروشی طاقچه.